Controle hebben vs. controle voelen

Controle. Het is het onderwerp wat zo vaak, zo veel te maken heeft met productiviteit. Een gebrek aan controle. De behoefte aan meer controle. De controle niet kunnen loslaten. Als iemand me vraagt te helpen om productiever te zijn, sluimert heel vaak controle direct onder het oppervlak. Als een gracht om hun eiland van eindeloze to do’s.

Vandaag las ik een quote van Eckhart Tolle:

Do you have a problem now? Narrow your life down to this moment. Your life situation may be full of problems – most life situations are – but find out if you have any problem at this moment. Not tomorrow or in ten minutes, but now.

Even los van alle problemen die we als mens hebben en de definitie die je gebruikt voor een ‘probleem’, is heel vaak het antwoord op deze vraag: nou, eigenlijk niet nee. De controle willen pakken op de toekomst overstemt heel vaak datgene wat voorop zou moeten staan: de controle voelen in het hier en nu. Want controle is net zoiets als de AEX: het gaat lang niet altijd om wat werkelijk zo is, maar om het perspectief dat we hebben van die werkelijkheid.

Wanneer lijstjes maken niet helpt

Stel dat je een groot project moet afronden over twee weken en je piekert er stiekem best vaak over. Je besluit een lijst te maken met alles wat nog moet gebeuren voor dat project. Terwijl je de lijst maakt en nadenkt over de komende periode breekt het zweet je uit.

Jouw hele goeie intentie om met die lijst controle te creëren, zorgt er juist voor dat je de controle kwijtraakt. Je maakt op zo’n moment een bekende denkfout: je creëerde iets praktisch – een papieren werkelijkheid – maar dacht niet aan wat voor effect dat zou hebben op jouw gevoel. Jouw innerlijke werkelijkheid die allesbepalend is.

Het gaat vaak niet om de aantallen of uren

Ik spreek veel mensen over hoe ze hun werk doen en kijk regelmatig over hun schouder mee wanneer ze op hun scherm toveren wat nog moet gebeuren. Ik heb iemand vol enthousiasme horen zeggen dat hij meer dan 500.000 ongelezen mails had, maar dat hij er geen minuut van wakker ligt. Een manager die een takenlijst had met 800+ taken, maar met veel plezier en ontspanning haar werk deed en altijd tijd nam voor een praatje bij het koffiezetapparaat. Tegelijkertijd help ik mensen die 18 taken hebben en compleet overweldigd zijn. Die angst hebben om Outlook te openen, terwijl maximaal 5 mails per dag binnenkomen.

Het gaat lang niet altijd om de aantallen of de uren, maar om jouw perspectief op die aantallen en uren.

Stel jezelf een belangrijke vraag

Dus als je nu de vraag beantwoordt van Tolle die ik even heb aangepast (doe ik gewoon):

Do you have a feeling of control now?

Ik kan je nu een overzicht geven van alles wat je wel en niet zou moeten doen om die controle te krijgen, maar als jouw antwoord op bovenstaande vraag ‘nee’ is, bekijk dan onderstaande opties. Bedenk je hoe jouw hoofd werkt en vraag je af: welke past bij mij en ga ik proberen om meer controle te ervaren?

• Laat alles los wat nog moet en bedenk je alleen wat je vandaag kunt doen. Wat is de eerstvolgende stap?
• Maak een tabel met twee kolommen: zet je piekergedachten in de linker kolom en gebruik de rechter kolom om de gedachten uit de linker kolom te ontkrachten (redenen waarom die gedachten niet kloppen)
• Maak een tabel met twee kolommen: zet je piekergedachten in de linker kolom en gebruik de rechter kolom om de tegenovergestelde gedachte in te zetten. Wat nou als je als uitgangspunt neemt dat de tweede kolom waar is en niet de eerste?
• Hoe ziet de wereld eruit als het project klaar en afgevinkt is? Maak daar een zo beeldend mogelijke omschrijving van. Niet in de zin van alle praktische dingen die dan zijn afgevinkt, maar wat je dan zou voelen, hoe je hoofd zou reageren, waar je je tijd aan zou besteden. Roep iedere ochtend kort dat beeld op en bedenk je: hoe kan ik een stap zetten richting die werkelijkheid?
• Ga op een rustige plek zitten met een collega/andere ondernemer die je vertrouwt en vraag: ‘Ik vind dit project best overweldigend, heb je tips hoe jij met zulke situaties omgaat?’